Σοβαρές ενστάσεις από ΑΔΑΕ για το νέο Ν/Σ για τις υποκλοπές

Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών συνεδρίασε ολομελώς για το νέο νομοσχέδιο που αφορά τις υποκλοπές και τις «νόμιμες επισυνδέσεις» τηλεφωνικών συνομιλιών, την κυβερνοασφάλεια και την προστασία προσωπικών δεδομένων.

Τα μέλη της εξέφρασαν μια σειρά κριτικών παρατηρήσεων για μερικά από τα άρθρα του Ν/Σ, παραθέτοντας σχετική αιτιολόγηση. Μέρος αυτών παρατίθεται παρακάτω:

Με το άρθρο 4 διατηρείται το παλιό σύστημα της έκδοσης της εισαγγελικής διάταξης για άρση του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας στον εισαγγελέα της ΕΥΠ και της ΔΑΕΕΒ. Σύμφωνα με την ΑΔΑΕ, το σύστημα αυτό πάσχει, σε ό,τι αφορά τις εγγυήσεις διαφάνειας και αποτελεσματικής προάσπισης του δικαιώματος του απορρήτου των επικοινωνιών, διότι η ανάθεση της αρμοδιότητας έκδοσης των διατάξεων άρσης του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας σε εισαγγελέα εφετών, αποσπασμένο από τον φυσικό του χώρο και λειτουργούντα στο περιβάλλον της ΕΥΠ και της ΔΑΕΕΒ, προκαλεί μια μορφή ενσωμάτωσής του στο περιβάλλον και τη νοοτροπία που κυριαρχούν στις υπηρεσίες αυτές. Η ΑΔΑΕ, λοιπόν, προτείνει να επανέλθει το σύστημα το ισχύσαν προ του νόμου 3649/2008 και να ανατεθεί η αρμοδιότητα της έκδοσης των διατάξεων, περί των οποίων το άρθρο 4 του σχολιαζομένου νομοσχεδίου, σε εισαγγελέα εφετών, ο οποίος παραμένει στην έδρα του. Ακόμα προτείνει, για λόγους μείζονος εγγυήσεως, η αρμοδιότητα αυτή να ανατεθεί σε τριμελές δικαστικό συμβούλιο (όχι απαραιτήτως αποτελούμενο από εισαγγελείς), το οποίο θα οφείλει να αποφαίνεται σε σύντομες αποκλειστικές προθεσμίες.

Με το άρθρο 6 του νομοσχεδίου υιοθετείται η ρύθμιση ότι για όλα τα κακουργήματα μπορεί να δικαιολογηθεί η άρση του απορρήτου, προστίθεται δε επιπλέον και ένας μεγάλος κατάλογος πλημμελημάτων (πάνω από 50 από μια πρόχειρη καταμέτρηση). Η ΑΔΑΕ πάντως προειδοποιεί πως η διάταξη αυτή παρουσιάζει σοβαρό πρόβλημα συμφωνίας με το άρθρο 19 παρ. 1 εδάφιο δεύτερο του Συντάγματος, διότι μετατρέπει τον κανόνα σε εξαίρεση και την εξαίρεση σε κανόνα.

Mε το άρθρο 12 προστέθηκε νέο άρθρο (με αριθμό 370ΣΤ) στον Ποινικό Κώδικα. Η ΑΔΑΕ θεωρεί πως για το νέο αυτό άρθρο δεν είναι γνωστή εκ των προτέρων η αντικειμενική του υπόσταση, αφού θα εξαρτάται από το τι θα αποφασίζει κάθε εξάμηνο ο εκάστοτε Διοικητής της ΕΥΠ, με αποτέλεσμα να δημιουργείται έλλειμμα ασφάλειας δικαίου και ενδεχομένως αντίθεση στην αρχή nullum crimen nulla poena sine lege και προς το άρθρο 7 του Συντάγματος.

Το άρθρο 13 χορηγεί τη δυνατότητα προμήθειας και χρήσης λογισμικών ή συσκευών παρακολούθησης τύπου Pegasus/Predator από κρατικές δομές. Πάνω σε αυτό, η ΑΔΑΕ κρίνει απαραίτητη την έκδοση Κανονισμού από την ίδια, με σκοπό τη λήψη μέτρων ασφάλειας κατά τη χρήση των ως άνω λογισμικών, ώστε να μπορεί να ελεγχθεί από την Αρχή η όλη διαδικασία, καθώς και ότι θα τηρηθούν οι σχετικές συνταγματικές εγγυήσεις.

Τεύχος 177